Hastal?klara neden olan mikroplar, el s?k??ma, toplu ta??ma araçlar?n? kullanma ya da yemek yemek gibi günlük hayat?n s?radan davran??lar?ndan sonra kolayl?kla yay?labiliyor. Korunman?n en önemli yolu ise el y?kamaktan geçiyor... Yeti?kinlik döneminde bunun bir al??kanl?k olarak sürdürülmesinin yolu ise çocukluktan ba?l?yor. Bu nedenle küçük ya?lardan itibaren çocuklara kazand?r?lmas? gereken bu önemli al??kanl?k için ailelere, ö?retmenlere ve sa?l?k çal??anlar?na da önemli görevler dü?üyor.

Her ya? grubundaki çocu?un becerilerine göre bu davran??? gerçekle?tirebilmeleri zaman alabiliyor. Henüz yürüyemeyen çocuklar?n ellerinin ebeveynleri taraf?ndan y?kanmas? gerekirken, çocuklar büyüdükçe bu konuda sadece gözlemci ve yönlendirici olmak yeterli oluyor. El y?kama al??kanl???n?n kazand?r?lmas?n?n ana babalar için zorlu ve sab?r gerektiren bir süreç oldu?unun alt?na çizen Sosyal Pediatri uzman? Doç. Dr. Selda Karaayvaz ve Çocuk Enfeksiyon Hastal?klar? Uzman? Prof. Dr. Necmi Aksaray, çocuklar?m?za do?ru el y?kama al??kanl???n? kazand?rmaya yard?mc? olacak baz? stratejileri s?ral?yor…

Mutlaka sabun kullan?n

Ellerin en az 20 saniye boyunca ve mutlaka sabun kullanarak y?kanmas?n? sa?lay?n. Ortak kullan?m alanlar?nda s?v? sabunlar? tercih edin. Kat? sabun kullan?lacaksa da, sabunu su birikmeyen bir kapta ve kullan?ld?ktan sonra köpü?ü al?nm?? olarak b?rak?n.

Ellerin temizlendi?inden emin olun

El y?kama s?ras?nda her iki avuç içi, d???, parmak aralar?, ba?parmaklar, t?rnaklar ve el bile?ini de s?vazlayarak temizleyin. Y?kama bittikten sonra iyice durulayarak temiz bir havluyla kurulay?n. Ortak alanlarda ka??t havlulardan yararlan?n.

Uygun ?artlar? olu?turun

Çok küçük ya?tan itibaren çocuklar?n el ve t?rnak bak?m?n? yaparak bu konuya a?ina olmas? sa?lay?n. Önce kendi kuca??n?zda ba?lay?n. Ayakta durabildi?i dönemde ise yerden yükselterek veya boyuna uygun lavabolar seçerek sabunla el y?kayabilmesini için uygun ortamlar? sa?lay?n.

El y?kamay? e?lenceli hale getirin

Oyunun, çocuklara bir ?eyler ö?retmenin en kolay ve etkili yollar?ndan biri oldu?unu hat?rlatan Sosyal Pediatri Uzman? Doç. Dr. Selda Karaayvaz ,”Hem el y?kaman?n önemini, hem de nas?l olmas? gerekti?ini farkl? oyunlar, ?ekiller ya da canland?rmalarla anlatabilirsiniz. Örne?in bir ?ark? belirleyin ve elleri bu ?ark? bitimine kadar birlikte söyleyin. Böylelikle acele etmesinin de önüne geçebilirsiniz. Ya da ellerini y?karken onunla birlikte sayarak, bu i?lemin ne kadar sürede tamamland???n? ö?retebilirsiniz” diyor.

El y?kaman?n önemini anlat?n

Çocuklar için neyi neden yapt???n?n do?ru ?ekilde anlat?lmas?n?n al??kanl?klar?n kazand?r?lmas?nda son derece önemli oldu?unu belirten Çocuk Enfeksiyon Hastal?klar? Uzman? Prof. Dr. Necmi Aksaray, ”Alt? ayl?ktan itibaren okunan kitaplarla, iki ya??ndan itibaren de medya ile tan??an çocu?un dikkatini bu noktaya çekmeye çal???n.  Konuyla ilgili çizgi filmler, kamu spotlar?, ilanlar, gazete, dergi haberlerine faydal? olacakt?r” diye konu?uyor.

Onlara rol model olun

Çocuklar?n do?du?u andan itibaren anne babas? ve di?er yak?nlar?n? izleyerek hayat? ö?renip deneyimlediklerini unutmay?n. El y?kaman?n önemini anlatmak için yap?labilecek en önemli ?eylerden biri de sizin ellerinizi y?kaman?z? görmesini sa?lamak olacakt?r. Al??kanl???n?n kazand?r?lmas?nda da aile içinde do?ru davran?? modellerinin sergileyerek do?al bir ö?renme ve uygulama alan? sa?lay?n. Sa?l?k kontrollerinde doktor ve hem?irelerin el y?kamaya dikkat çekmesi, okul e?itimi ba?lad???nda da ö?retmenin konu üzerinde durmas?, denetlemesi, el y?kayan çocu?a verece?i olumlu geri bildirim de çok i?e yarayacakt?r.

Bu durumlarda mutlaka ellerinizi y?kay?n…

- Öksürme, aks?rma ve hap??rmadan sonra

- El s?k??ma sonras?nda

- Herhangi bir yemek ya da g?da haz?rlamadan önce

- Yeme?e ba?lamadan önce ve sonra

- Toplu ta??ma ve toplu ya?am alanlar?n? kullan?ld?ktan sonra

- Emzirme öncesi ve sonras?nda

- Evcil hayvanlar da dahil olmak üzere tüm hayvanlara dokunduktan sonra

- Bebeklerin alt bezinin de?i?tirdikten sonra

- Tuvalet kullan?m? sonras?

- Hasta bir ki?iyi ziyaret etmeden önce ve sonra